House of Spyridon Valetta

House of Spyridon Valetta

Spyridon Valettas (1779-1843) was born in Chora (Village) into an Ios noble family. He began his education in Ios and later in Patmos, Sifnos, and Constantinople (Istanbul), where he was initiated into the Filiki Etairia, and provided valuable services to the Greek struggle for independence. In 1818 he was in Bucharest, working as secretary to the ruler, Alexander Soutsos. In 1819 he married Aikaterini Soutsos, with whom he had six children.

 

In 1821 he moved to Brasov (Stephanoupolis in Greek) in Transylvania, and lived in Rijeka (Croatia) from 1827 to 1829. He departed for Greece in October of the same year and arrived there in November. He was at the anti-Kapodistrian Assembly in Hydra in August 1831, and in July 1832 attended the Fifth National Assembly as Ios representative.

 

In 1833 he was in Athens. He was part of the Mavrocordatos government, serving as the Minister for Education and Religious Affairs from June 24 until August 11, 1841. He died on June 11, 1843. His fortune was left to public educational institutions. He left a bequest to Ios, as well as funds for the creation of a school (which operated near Faneromeni Church until 1936) He was buried At Agia Irini in Athens. He translated many literary and political works.

We had the unique pleasure of visiting this house one warm morning in July as guests of the heirs of Valetta’s descendants, Mrs. Chara and Mr. Akis. After showing us around their home, we talked about their efforts to keep the house in its original state. Before the village expanded in the 70s, the house was the furthest away. Ios, like the rest of the Cycladic islands, had been used since antiquity as placesof exile and prison. In the pre-war period deportations were aimed at isolating those considered dangerous to the regime and obstructing their political and unionist activities. Exile was not the “prerogative” only of political opponents, but also of drug addicts, animal thieves (many from Crete), and a host of other criminals.

Οικία Σπυρίδωνα Βαλέττα

Ο Σπυρίδων Βαλέττας (1779-1843), γεννήθηκε στη Χώρα της Ίου και προερχόταν από αρχοντική οικογένεια. Εκπαιδεύτηκε στην Ίο και αργότερα στην  Πάτμο, στη Σίφνο και στην Κωνσταντινούπολη, όπου και  μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία, προσφέροντας αξιόλογες υπηρεσίες στον Ελληνικό Αγώνα. Το 1818 τον βρίσκουμε στο  Βουκουρέστι ως γραμματέα του ηγεμόνα Αλεξάνδρου Σούτσου. Το 1819 παντρεύτηκε την Αικατερίνη Σούτσου  με την οποία απέκτησε έξι παιδιά.

Το 1821 μετακινήθηκε στη Στεφανούπολη της Τρανσυλβανίας και από το 1827 μέχρι το 1829 έμεινε στο Φιούμε. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους έφυγε για την Ελλάδα, όπου έφτασε το Νοέμβριο. Μετέβη στην Ύδρα στην αντικαποδιστριακή συνέλευση τον Αύγουστο του 1831 και τον Ιούλιο του 1832 βρέθηκε στην Ε’ Εθνική Συνέλευση ως πληρεξούσιος της Ίου. Το 1833 βρίσκεται στην Αθήνα.  Πήρε μέρος στην Κυβέρνηση Μαυροκορδάτου ως υπουργός Δημόσιας Εκπαίδευσης και Εκκλησιαστικών από τις 24 Ιουνίου έως τις 11 Αυγούστου 1841. Πέθανε στις 11 Ιουνίου,  αφήνοντας την περιουσία του σε δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα. Άφησε κληροδότημα στην Ίο, καθώς επίσης και χρηματικό ποσό για τη δημιουργία Σχολαρχείου (λειτούργησε κοντά στην εκκλησία της Φανερωμένης μέχρι το 1936). Κηδεύτηκε στην Αγία Ειρήνη της Αθήνας. Μερικά από τα έργα του είναι τα παρακάτω:

• Μετάφραση με το ψευδώνυμο Δημήτριος Αριστομένης: Ιωάννου-Ιακώβου Ρουσσώ, Λόγος περί αρχής και βάσεως ανισότητος των ανθρώπων προς αλλήλους, μεταφρασθείς εκ της γαλλικής γλώσσης υπό Δημητρίου Αριστομένους, δαπάνη του τιμιωτάτου και φιλογενούς Κ. Παλαιολόγου Λεμονή, Παρίσιοι 1818 εις 8ον
• «Αι επτά πληγαί της Ελλάδος», 1827. Συγκεκριμένα απαριθμεί ως τέτοιες τις εξής: α) Οι Κοτζάβασαι, β) Οι Βλαχοδούκες γ) Οι κόλακες, δ) Η τιτλομανία, ε) Αι Γιναίαι (οι λίρες των δανείων της Ανεξαρτησίας), στ) Οι φιλόδοξοι και ζ) Ο Τύπος ακόμη εις τα δεσμά. Το έργο του αυτό είναι ακόμα και σήμερα επίκαιρο όσο ποτέ.

Το σπίτι αυτό είχαμε τη μοναδική χαρά να επισκεφτούμε ένα ζεστό πρωϊνό του Ιουλίου, προσκεκλημένοι από τους κληρονόμους των απογόνων Βαλέτα, της κυρίας Χαράς και του κυρίου Άκη. Αφού μας ξενάγησαν στο σπίτι τους, συζητήσαμε για τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει προκειμένου να το διατηρήσουν στην αυθεντική του μορφή. Πριν από την οικοδομική επέκταση του ’70,  το σπίτι αυτό ήταν το πιο απόμακρο της Χώρας. Η Ίος, όπως και τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων, ήδη από την αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκαν ως τόπος εξορίας και φυλακής.   Κατά την προπολεμική περίοδο οι εκτοπίσεις αποσκοπούσαν στην απομόνωση όσων θεωρούνταν επικίνδυνοι για το καθεστώς και στην παρεμπόδιση των πολιτικών και συνδικαλιστικών δραστηριοτήτων τους. Η εξορία όμως δεν αποτελούσε «προνόμιο» μόνο των πολιτικών αντιπάλων, αλλά και τοξικομανών, ζωοκλεφτών (αρκετοί από αυτούς από την Κρήτη) και πλήθος άλλων κακοποιών στοιχείων.