Η Ίος ή Νιός όπως την αποκαλούν οι ντόπιου, είναι ένα χαρακτηριστικό νησί των Κυκλάδων: με χαρακτηριστικά χαμηλά λευκά σπίτια, ξανθές ακτές, καταγάλανα νερά και φυσικά έντονο εποχιακό τουρισμό. Απέχει περίπου 110 ναυτικά μίλια από τον Πειραιά (4-8 ώρες ταξίδι, ανάλογα με το πλοίο) και δεν έχει αεροδρόμιο, παρά μόνο ελικοδρόμιο. Η μαρίνα του λιμανιού επεκτείνεται και σταδιακά επιτρέπει τον ελλιμενισμό περισσοτέρων και μεγαλυτέρων σκαφών. Είναι νησί άγονο, χωρίς αξιόλογες καλλιέργειες και ορεινό, με υψηλότερη κορυφή τον Πύργο (713 μέτρα), τον Προφήτη Ηλία (541 μέτρα) και τον Ερημίτη (417 μέτρα). Ανάμεσα στα βουνά υπάρχουν πεδινές εκτάσεις όπως ο Επάνω και ο Κάτω Κάμπος, όπου καλλιεργούνται δέντρα τα οποία δεν έχουν μεγάλες απαιτήσεις σε νερό, όπως ελιές και κλίματα.
Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την προέλευση της ονόματος του νησιού: Από τους Ίωνες, οι οποίοι το κατέλαβαν στο τέλος της 2ης χιλιετίας από τους Φοίνικες, οι οποίοι ήταν κάτοικοι ενώ άλλοι συνδέουν την ονομασία Ίος με την Φοινικική ή την Εβραϊκή λέξη “Ιόν” η οποία σημαίνει πέτρες. Η επικρατέστερη ως ορθότερη άποψη σήμερα, αναφέρει ότι κατά την αρχαιότητα φύτρωναν στο νησί πολλά Ία (είδος φυτού), κι έτσι πήρε από αυτά και το όνομα της η Ίος ή Νιος όπως είναι η παραφθορά του ονόματος. Αυτό επικράτησε και γενικεύτηκε μέχρι τις μέρες μας.
Η Ίος κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης, είναι ένα από τα νοτιότερα νησιά των Κυκλάδων και βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο στο θαλάσσιο δρόμο προς τη Κρήτη και τη νότια Ασία, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του Κυκλαδικού πολιτισμού. Τα αρχαιολογικά ευρήματα στο λόφο του Σκάρκου φανερώνουν την ύπαρξη πρωτοκυκλαδικού οικισμού στην Ίο.
Στην Ίο βρίσκεται ο τάφος του Ομήρου και σύμφωνα με την παράδοση η μητέρα του Ομήρου καταγόταν από το νησί, στο οποίο και πέθανε, – σύμφωνα δε με μια άλλη εκδοχή θανατώθηκε, από τους ντόπιους όταν δεν έλυσε το αίνιγμα που του έθεσαν. Ο τάφος του ποιητή βρίσκεται στη θέση Πλακωτό, στη βόρεια πλευρά του νησιού, πάνω στον ομώνυμο λόφο.
Κατά τη βυζαντινή περίοδο, άνηκε στη βυζαντινή αυτοκρατορία και ο οχυρωμένος οικισμός Παλαιόκαστρο που βρίσκεται σε λόφο της βόρειας Ίου παρουσιάζει πιθανολογείται ότι κτίσθηκε επί Κομνηνών, οι οποίοι κυβέρνησαν την Ανατολική Ρωμαϊκή ή Βυζαντινή Αυτοκρατορία από το 1057 έως το 1185.
Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας η Ίος ήταν άντρο Γάλλων πειρατών. Το 1537 πέφτει στα χέρια των Τούρκων και αρχίζει περίοδος βαριάς φορολογίας για το νησί, ενώ εξακολούθησε να υποφέρει από επιθέσεις πειρατών. Οι Τούρκοι κατακτητές χαρακτήριζαν το νησί Μικρή Μάλτα λόγω της Απόλυτης ασφάλειας που προσέφερε το φυσικό του λιμάνι. Συμμετείχε στον αγώνα της παλιγγενεσίας εναντίων των Τούρκων και από το 1829 ανήκει στο ελληνικό κράτος.
